Eerder heb ik de basis uitgelegd van de theorie van het voorspellende brein en de relatie met autisme: https://www.sylviastuurman.nl/blog/2022/04/autisme-en-voorspellende-hersenen-in-tekst/. Nu gaan we — letterlijk — in op de details. Autistische hersenen werken namelijk zo dat ze de wereld als het ware vanuit de details opbouwen, terwijl neurotypici andersom denken: top-down.
Hoe dat precies werkt, en wat de gevolgen daarvan zijn, probeer ik hier te laten zien.
(meer…)
Over de theorie over het voorspellende brein, en wat dat met autisme te maken heeft, heb ik al eens een filmpje gemaakt (een ingesproken presentatie), zie hier. Maar veel mensen (waaronder ikzelf trouwens) houden er helemaal niet van om iets in de vorm van een filmpje te leren. Tekst werkt beter.
Daarom hier: de theorie van autisme en het voorspellende brein in tekst, met afbeeldingen. Ik heb het trouwens meestal over hersenen. In principe slaat ‘brein’ op de functionele kant ervan en ‘hersenen’ op de anatomische kant, dus hoor je ‘brein’ te zeggen, maar ik ben gewend aan ‘hersenen’.
De theorie heeft te maken met waarnemen. Daarom begin ik met een stukje over hoe men dacht dat waarnemen werkt; dan komt er een stukje over hoe waarnemen dan wel werkt, en tenslotte laat ik zien wat autisme daarmee te maken heeft, en wat dat voor gevolgen heeft voor hoe je tegen prikkelgevoeligheid aan kunt kijken.
(meer…)
Ik wist al lang dat het boek er aan zat te komen, en ik heb er halsreikend naar uitgekeken: het boek waarin Peter Vermeulen de nieuwe theorie over autisme uitlegt.
Die nieuwe theorie houdt in dat autisme iets te maken heeft met de manier waarop we waarnemen. Waarnemen gaat niet, zoals lang is gedacht en nog steeds wordt gedacht, zo dat je hersenen input krijgen van je zintuigen (ogen, oren, enzovoort) en die verwerken. Nee, je hersenen zijn slimmer dan dat.
Je hersenen weten al van alles over wat er om je heen waar te nemen valt. Het zou zonde zijn om al die beelden, al dat geluid, de temperatuur, het gevoel van de kleren die je aan hebt, om dat alles steeds opnieuw te interpreteren, te verwerken.
(meer…)
Je kunt autisme op allerlei manieren bekijken: je kunt kijken naar de symptomen (zoals in de DSM gebeurt), je kunt kijken naar de genetica (er blijkt zo’n grote hoeveelheid genen bij betrokken te zijn dat het onmogelijk is om op basis van iemands genen te kunnen bepalen of iemand autistisch is), en je kunt kijken naar de hersenen.
Het mooie van kijken naar de hersenen is dat er zo’n grote wisselwerking is tussen gedachten, gedragingen, en de hersenen. Net zoals iemand die veel traint krachtigere spieren krijgt, veranderen de hersenen van iemand die bijvoorbeeld heel vaak verdrietig is vanwege een groot verlies, of van iemand die vanuit beroerde omstandigheden goed terecht komt en zich daardoor gelukkig voelt.
Andersom krijg je bij je geboorte een soort basis aan hersenen mee, en die vormen weer de basis voor het gedrag dat je dan kunt vertonen, de gedachten die je dan kunt hebben, en op die manier ook weer voor de manier waarop je hersenen zich verder kunnen ontwikkelen.
Bij mensen met een vorm van autisme zie je een andere ontwikkeling van de hersenen. Die andere ontwikkeling (ik spreek met nadruk over `anders’ en niet over `gestoord’) begint al voor de geboorte. (meer…)
Lange tijd geloofden mensen dat autisme het gevolg was van zogenaamde ijskastmoeders . Tegenwoordig geloven sommige mensen dat kinderen autisme kunnen `krijgen’ van vaccinaties. Veel mensen hebben ook het gevoel dat autisme zo aan het toenemen is dat het wel moet liggen aan “het milieu”, of voeding of zo. Hoe zit dat?
Het is lastig dat autisme zo’n vaag begrip is. De diagnose wordt gesteld volgens de DSM, de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, die een aantal eigenschappen (symptomen) opsomt, waarvan iemand er een aantal van moet vertonen vanaf de vroege kindheid. Dat is zo ongeveer de definitie. Gelukkig zijn er ook ideeën over hoe die eigenschappen tot stand komen, die meer zeggen over wat autisme nou eigenlijk is.
Er zijn vogels die ik nog nooit (bewust) gezien heb, en die ik zo graag een keertje zou zien. De Scharrelaar bijvoorbeeld: elke keer als we in Spanje zijn probeer ik ‘m te vinden.
Het lastige is dat je met zo’n vogel die je nog nooit hebt gezien geen idee hebt hoe je moet kijken om ‘m te vinden. De grootte kun je in de vogelgids vinden, en je ziet plaatjes van z’n houding, maar z’n vliegbeeld, z’n gedrag, je hebt er geen beeld van. Je weet niet of z’n kleuren niet snel wegvallen tegen het licht. Je weet niet of je er inmiddels al veel hebt gezien maar gedacht hebt dat het Kauwtjes waren.
Het is daarom altijd een enorme verrassing als je zo’n geheimzinnige vogel opeens ontdekt.
Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in autisme, sinds Nico Tinbergen, de etholoog, samen met z’n vrouw vanuit z’n biologische kijk probeerde te bekijken hoe autistische kinderen reageren.
Sinds bij Ernst het syndroom van Asperger is geconstateerd ben ik me nog veel meer gaan verdiepen in autisme en het syndroom van Asperger.
Autistische trekken kun je bij veel mensen zien (ik herken er een behoorlijk aantal bij mezelf), maar er is een groot verschil tussen iemand met een aantal autistische trekken en iemand met het syndroom van Asperger (of een andere “echte autist”). Hoe zit dat?
Lees verder: https://autogether.eu/indrukken-filteren-en-autisme.
