hersenen

PISA, autisme, en een pleidooi voor neurodiversiteit

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Vlinder

PISA test 15-jarigen over de hele wereld op hun kennis en vaardigheid van lezen en schrijven, wiskunde en natuurwetenschappen. Op het eerste gezicht heeft dat niets te maken met autisme en een gebrek aan diversiteit. Dat klopt. Het huidige PISA heeft daar niets mee te maken. Maar het PISA van de toekomst wel.

De OECD wil dat de PISA test in de toekomst 15-jarigen zal testen op “de vaardigheden voor de 21ste eeuw”. Op dit moment zijn onderzoekers voor de OECD aan het bekijken hoe die vaardigheden precies gemeten kunnen worden.

Dat vaardigheden in wiskunde, natuurwetenschappen, lezen en schrijven niet meer voldoende zijn, motiveert Andreas Sleicher van de OECD als volgt: “Google weet alles, met feitenkennis onderscheid je je niet meer. De wereld beloont je voor iets anders: voor wat je met die kennis kunt doen.”

In de ogen van Andreas Schleicher zijn zachtere competenties, zoals aanpassingsvermogen, creativiteit, volharding en empathie, veel belangrijker dan de hardere competenties die PISA nu meet.

Er zijn een aantal problemen met dat idee.

(meer…)

(geen) Automatismen bij autisme

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Automatismen zijn ideaal. Wanneer je naar je werk rijdt, op de fiets of in de auto, en je realiseert je, als je aankomt, dat je eigenlijk geen herinnering hebt van je ritje, betekent dat dat je alles op de automatische piloot hebt gedaan. Je hebt geen enkele beslissing bewust hoeven te nemen. Dat schept ruimte, want beslissingen kosten energie en hersencapaciteit.

Wanneer je, op je werk aangekomen, over de gang loopt en collega’s groet, met een van hen een praatje maakt, en dan achter je bureau gaat zitten, kun je dat allemaal ook volledig op de automatische piloot doen. Je houdt al je energie over voor je werk.

Tenzij je autistisch bent…

(meer…)

Autisme, bekeken vanuit de hersenen

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Je kunt autisme op allerlei manieren bekijken: je kunt kijken naar de symptomen (zoals in de DSM gebeurt), je kunt kijken naar de genetica (er blijkt zo’n grote hoeveelheid genen bij betrokken te zijn dat het onmogelijk is om op basis van iemands genen te kunnen bepalen of iemand autistisch is), en je kunt kijken naar de hersenen.

Het mooie van kijken naar de hersenen is dat er zo’n grote wisselwerking is tussen gedachten, gedragingen, en de hersenen. Net zoals iemand die veel traint krachtigere spieren krijgt, veranderen de hersenen van iemand die bijvoorbeeld heel vaak verdrietig is vanwege een groot verlies, of van iemand die vanuit beroerde omstandigheden goed terecht komt en zich daardoor gelukkig voelt.

Andersom krijg je bij je geboorte een soort basis aan hersenen mee, en die vormen weer de basis voor het gedrag dat je dan kunt vertonen, de gedachten die je dan kunt hebben, en op die manier ook weer voor de manier waarop je hersenen zich verder kunnen ontwikkelen.

Bij mensen met een vorm van autisme zie je een andere ontwikkeling van de hersenen. Die andere ontwikkeling (ik spreek met nadruk over `anders’ en niet over `gestoord’) begint al voor de geboorte. (meer…)

Depressie, afvoerputjes en beleid

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Hoe het feit dat depressie zich als een afvoerputje gedraagt, consequenties heeft voor beleid.

Gelukkig heb ik geen aanleg voor depressie. Mijn moeder had dat wel; in hoge mate. Daardoor heb ik altijd al ideeën gehad over wat depressie is, hoe het ontstaat.

Tot mijn grote verbazing las ik in een artikel in de Guardian de theorie van een neurowetenschapper die exact overeenkomt met wat ik altijd heb gedacht. En die ideeën hebben consequenties voor beleid. (meer…)

Asperger en uitstelgedrag

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Bureau met stapels

Procrastinatie heet het, met een prachtig woord: uitstelgedrag. Ernst leidt daar in enorme mate aan. Zijn therapeut (die er helaas mee is gestopt; hij heeft nu niemand meer die hem goed kan coachen) zei het zo: Je executief doet het niet.

Dat houdt in dat hij heel veel moeite heeft om aan allerlei taken te beginnen (bijvoorbeeld alleen al bij de elke dag terugkerende taak van uit bed komen), en heel veel moeite heeft om iets af te maken.

Het hoort bij z’n Asperger-stoornis (en zit ‘m enorm in de weg), maar ik begreep nooit goed hoe dat kwam. Tot ik (opnieuw) hoorde over de ideeën van Roy Baumeister over wilskracht (hij heeft er een boek aan gewijd: Wilskracht). (meer…)

Man vrouw roze blauw?

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Roze flamingo's

Sinds boeken als “Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus” van John Gray, en “Wij zijn ons brein” van Dick Swaab, geloven steeds meer mensen dat er biologische verschillen zijn tussen mannen en vrouwen wat betreft gedrag, voorkeuren en capaciteiten. Ik geloof daar niet in, en dat zal ik beargumenteren. Het vervelende is dat dit geloof vervelende consequenties heeft.

Update onderaan. (meer…)

Dingen en mensen

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Mensen met het syndroom van Asperger hebben vaak een speciale relatie met dingen. Met allerlei dingen, maar treinen (zowel miniatuur-treinen als echte) hebben vaak nog een extra grote plek in het hart. Zo groot dat je je soms afvraagt of mensen wel een even grote plek hebben.

Dat laatste is wel degelijk het geval, maar het is intrigerend, die liefde voor dingen. Ik heb geprobeerd te bedenken wat het mechanisme er van zou kunnen zijn, hoe die liefde tot stand komt.

(meer…)

De wereld in een spreadsheet

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Gereedschap aan de muur

Voor iemand met Asperger bestaat de wereld uit een (enorme) verzameling feiten. Om een beslissing te nemen of een mening te vormen, is er naast die verzameling feiten ook een moraal: een aantal regels over wat goed is en wat kwaad is. Het is dan simpelweg een kwestie van het spreadsheet van feiten doorrekenen, met de gewichten die de regels aan de feiten geven.

De notie ‘subjectief’ bestaat dus in feite niet, voor iemand met Asperger. Er zijn feiten en er zijn regels, en aangezien die regels universeel zijn in de ogen van iemand met Asperger, kun je over allerlei kwesties in feite maar op één conclusie uitkomen. Tenzij je niet goed bent in het rekenen met een spreadsheet natuurlijk, en dat komt nogal eens voor, gezien het grote aantal mensen dat het niet in alle gevallen eens is met degene met Asperger.

Hier hebben we dus een van de problemen te pakken in de communicatie tussen mensen met Asperger en anderen.

(meer…)

Een partner met Asperger

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Roide Ferrari

Pas toen we al jaren met elkaar samenleefden kwamen we er achter dat Ernst het syndroom van Asperger heeft. Inmiddels is er (zoals dat hoort voor je met zekerheid kunt zeggen of dat zo is) een zeer uitgebreide diagnose gesteld. En inmiddels heb ik, uiteraard, zo’n beetje alles gelezen wat er te vinden is over dat syndroom van Asperger. Hoe is dat, een partner zijn van iemand met dat syndroom van Asperger? (meer…)

Empathie en Asperger

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Over autisme wordt nogal eens gemeld dat wie autisme heeft geen of weinig empathie zou voelen. Wikipedia vertelt bijvoorbeeld: “Zo worden autisme en het syndroom van Asperger vaak gekarakteriseerd door een verminderd vermogen tot empathie voor een andere persoon”.

Wie daadwerkelijk iemand kent met het syndroom van Asperger weet dat iemand met autisme wel degelijk heel veel empathie kan voelen: wat Wikipedia meldt klopt simpelweg niet, tenzij je een veel te nauwe definitie van empathie hanteert. Hoe zit het dan wel? (meer…)