hersenen

Theorieën over autisme

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Een schoolbord met de formule van Einstein

Toen ik mijn diagnose kreeg begon ik wetenschappelijke literatuur over autisme te bestuderen, om er achter te komen wat het nou eigenlijk precies is. Ik schrok van de bewoordingen”deficit’, ‘pathological’, je kent het wel.

Toch bleef ik zoeken. Het is frustrerend wanneer je als enige uitleg de beschrijvingen van de DSM hebt. Aan de ene kant heb je, na je diagnose, dat gevoel van ‘Oh, nu begrijp iik waarom ik altijd zo’n moeite had met een kamer te vinden terwijl alle anderen dat zonder enige moeite leken te kunnen’. Aan de andere kant is het onbevredigend wanneer je dat alleen ‘op gevoel’ kunt begrijpen, zonder dat er echt duidelijk is wat autisme nou eigenlijk is.

Een goede theorie over autisme moet:

  1. wetenschappelijk houdbaar: niet weerlegd zijn (door observaties of experimenten), en van toepassing zijn op iedereen die autistisch is (en liefst exclusief),
  2. te formuleren zijn zonder termen als ’te veel’, ’te weinig’, of ’tekorkoming’,
  3. voor jouzelf kunnen verklaren hoe jouw autisme in elkaar zit.

Hier bespreek ik de mij bekende theorieën, ook (vaak heel bekende) theorieën die al lang weerlegd zijn.

(meer…)

Voorspelbaarheid, onzekerheid, de misverstanden: autisme en voorspellende hersenen 4

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
regels voor het prikkelarme uurtje in de supermarkt

Goed, autisme heeft dus te maken met het feit dat de wereld voor autistische breinen inherent onvoorspelbaar is (zie deel 1 van deze serie). Helaas blijkt dat een bron van misverstanden, die je onder andere ziet bij degene die deze nieuwe theorie onder de aandacht brengt: Peter Vermeulen.

Een aantal van die misverstanden zal ik hier onder de loep nemen, in de hoop dat we er dan af zijn!

(meer…)

Het dubbele empathie-probleem, autisme en voorspellende hersenen 3

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
twee mensen met vraagtekens

De predictive coding theorie o ver autisme heeft met waarnemen te maken, zou je zeggen. Het vorige deel van deze serie, Vanuit de details, heeft inderdaad nog steeds met waarnemen te maken: de wereld vol details zien, de wereld vanuit de details benaderen. Maar het gaat verder. Je kunt ermee verklaren dat er zoiets bestaat als het dubbele empathi-probleem.

(meer…)

Vanuit de details, autisme en voorspellende hersenen 2

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Eerder heb ik de basis uitgelegd van de theorie van het voorspellende brein en de relatie met autisme: https://www.sylviastuurman.nl/blog/2022/04/autisme-en-voorspellende-hersenen-in-tekst/. Nu gaan we — letterlijk — in op de details. Autistische hersenen werken namelijk zo dat ze de wereld als het ware vanuit de details opbouwen, terwijl neurotypici andersom denken: top-down.

Hoe dat precies werkt, en wat de gevolgen daarvan zijn, probeer ik hier te laten zien.

(meer…)

Autisme en voorspellende hersenen — in tekst —

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Over de theorie over het voorspellende brein, en wat dat met autisme te maken heeft, heb ik al eens een filmpje gemaakt (een ingesproken presentatie), zie hier. Maar veel mensen (waaronder ikzelf trouwens) houden er helemaal niet van om iets in de vorm van een filmpje te leren. Tekst werkt beter.

Daarom hier: de theorie van autisme en het voorspellende brein in tekst, met afbeeldingen. Ik heb het trouwens meestal over hersenen. In principe slaat ‘brein’ op de functionele kant ervan en ‘hersenen’ op de anatomische kant, dus hoor je ‘brein’ te zeggen, maar ik ben gewend aan ‘hersenen’.

De theorie heeft te maken met waarnemen. Daarom begin ik met een stukje over hoe men dacht dat waarnemen werkt; dan komt er een stukje over hoe waarnemen dan wel werkt, en tenslotte laat ik zien wat autisme daarmee te maken heeft, en wat dat voor gevolgen heeft voor hoe je tegen prikkelgevoeligheid aan kunt kijken.

(meer…)

Autisme en voorspellende hersenen

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
een slide van de videopresentatie

Dat waarnemen anders in elkaar zit dan je denkt, dat je in feite leeft in de voorspellingen die je eigen hersenen helemaal zonder dat je het bewust bent opstellen, begint langzamerhand bekender te raken.

Dat autisme daar iets mee te maken heeft ook: autistische hersenen geven veel meer uit de werkelijkheid door aan je bewustzijn dan neurotypische hersenen. Je leeft in feite dus, als je autistisch bent, bewuster en meer in de werkelijkheid. En dat is vermoeiend! Maar ook waardevol.

In deze video probeer ik het helder uit te leggen.

(meer…)

Autisme, blijven malen over een gebeurtenis: mini-trauma

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Romeinse zuil en deel van fresco

Als je autistisch bent ken je het wel: steeds blijven denken aan iets wat eerder gebeurde, en dat je niet lekker zit. Wat deed je fout? Wat bedoelde de ander precies? Wat heb je niet goed begrepen?

Rumineren, heet dat (en ik vermoed dat ook niet-autisten daar soms last van hebben).

Het vervelende is dat je het niet los kunt laten, en dat het veel negatieve emoties geeft: schaamte, angst, schuldgevoelens.

Hoe komt dat, en wat kun je er aan doen?

(meer…)

Autisme en het voorspellende brein van Peter Vermeulen

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
boekomslag

Ik wist al lang dat het boek er aan zat te komen, en ik heb er halsreikend naar uitgekeken: het boek waarin Peter Vermeulen de nieuwe theorie over autisme uitlegt.

Die nieuwe theorie houdt in dat autisme iets te maken heeft met de manier waarop we waarnemen. Waarnemen gaat niet, zoals lang is gedacht en nog steeds wordt gedacht, zo dat je hersenen input krijgen van je zintuigen (ogen, oren, enzovoort) en die verwerken. Nee, je hersenen zijn slimmer dan dat.

Je hersenen weten al van alles over wat er om je heen waar te nemen valt. Het zou zonde zijn om al die beelden, al dat geluid, de temperatuur, het gevoel van de kleren die je aan hebt, om dat alles steeds opnieuw te interpreteren, te verwerken.

(meer…)

Autisme, wat is het nou eigenlijk?

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Volgens sommige mensen bestaat er eigenlijk helemaal niet iets als autisme. Het is een verzameling symptomen, volgens hen, die in de loop der tijd vaak is veranderd, en die misschien niets met elkaar te maken hebben. Gelukkig denkt niemand meer dat autisme iets is dat je krijgt door een verkeerde opvoeding, en ik hoop dat de mythe dat je autistisch zou kunnen worden door een vaccinatie ook aan het uitsterven is. Er is een aantal theorieën geopperd over wat de essentie zou zijn van autisme. Dus: wat is autisme nou eigenlijk?

(meer…)