morele waarden

Opvoeden met een positief mensbeeld

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Mensen zijn niet ‘kwaad’ van zichzelf; ze hebben zowel de neiging om goed te willen doen, als de neiging om alleen in het eigenbelang te handelen. Bij de opvoeding (en eigenlijk bij alles) zou je die neiging om het goede te willen doen moeten stimuleren. Dat is niet zo eenvoudig, omdat we gewend zijn om te denken vanuit een ander mensbeeld.

Wanneer je het idee hebt dat de mens ‘van nature slecht’ is, wanneer je gelooft dat beschaving slechts een laagje vernis is, zul je opvoeden vanuit het idee dat beschaving iets is dat je kinderen door middel van straffen en belonen bij moet brengen, en alles moet controleren en in de gaten moet houden. Kinderen moeten als het ware ‘gedresseerd’ worden.

Het probleem is, dat dat idee niet klopt. Wanneer mensen dus opvoeden vanuit dat idee, werkt dat contraproductief. (meer…)

Racisme, een en al verwarring

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Twee mensen aan het praten in een museum

Het woord racisme is in feite een en al misverstand. Het eerste misverstand zit hem in het woord ras, waar het woord racisme op is gebaseerd. Een nog belangrijker misverstand zit hem in het woord racist. Dat misverstand is dat een racist per definitie een ploert zou zijn, en dat het mogelijk zou zijn om van jezelf te kunnen zeggen dat je geen racist bent. (meer…)

Altruïsme en evolutie

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Biologen wisten het al lang, maar langzamerhand dringt bij meer mensen, mede dankzij Frans de Waal, het feit door dat mensen altruïstische neigingen hebben, gewoon biologisch ingebouwd.

Toch stuit de mededeling dat mensen van nature altruïstisch zijn nog steeds op veel weerstand. Soms worden er argumenten gebruikt die duiden op een misverstand over de werking van de evolutie (de evolutietheorie is in de loop van de geschiedenis wel vaker verkeerd geïnterpreteerd); soms zijn de argumenten er tegen geraffineerder, maar de argumenten “bewijzen” uiteindelijk steevast dat altruïsme “eigenlijk” gewoon een vorm van egoïsme is.

Dat zal ik hier proberen te ontzenuwen. (meer…)

Fanatiek atheïsme

Geplaatst op door Sylvia Stuurman

Net zoiets als heftig slapen, noemt Frans de Waal fanatiek atheïsme. Niet-geloven kun je niet fanatiek doen, zou je zeggen. Maar je komt het vaak tegen, mensen die tekeergaan tegen willekeurig welke godsdienst, met het argument dat alleen de wetenschap telt en dat religies sprookjes vertellen. Nou is er op zich natuurlijk niets mis met sprookjes: ik heb ze verslonden, nadat ik had leren lezen, maar fanatieke atheïsten gebruiken de term sprookje als iets afkeurenswaardig. (meer…)

Pesten of niet-pesten, dat is de vraag

Geplaatst op door Sylvia Stuurman
Jongen spuit meisje nat met waterpistool

Pesten is voor veel mensen, kinderen en volwassenen, een dagelijkse realiteit. Soms duikt er iets op in de media, zoals laatst, toen een moeder het filmpje on-line zette dat de pesters van haar dochter zelf hadden opgenomen, en waar op te zien was hoe ze getrapt werd. De pesters zelf en hun ouders werden toen slachtoffer van pesten, door mensen die zich door dat filmpje gerechtvaardigd voelden. Pesten gebeurt niet alleen op school, maar overal, vooral ook on-line, zowel tussen kinderen als tussen volwassenen (bijvoorbeeld op de werkvloer, of online). (meer…)