De ik-figuur van beide boeken, Don Tilman, is professor in de genetica, en heeft overduidelijk een vorm van autisme. Hij beseft dat zelf niet. Je ziet de wereld volledig door zijn ogen, en dat geeft een verhelderende blik op zijn vorm van autisme.

Als lezer begrijp je wat er mis gaat in z’n communicatie; zelf merkt hij dat af en toe. Hij wordt er altijd volledig door verrast, en weet, doordat het toch wel behoorlijk geregeld voorkomt, dat hij sociaal niet bijster handig is.

Een vrouw vinden

Het verhaal gaat over z’n zoektocht naar de perfecte vrouw. Daten vindt hij erg omslachtig: als zo’n vrouw niet geschikt blijkt te zijn moet hij nog een hele avond met haar doorbrengen, wat zonde is van z’n tijd (hij is, uiteraard, extreem efficient). Omdat hij beseft dat hij, gezien z’n inkomen en positie en z’n fysieke gesteldheid (hij doet aan marial arts sinds hij in z’n kinderjaren gepest werd), een aantrekkelijke partij is voor vrouwen, stelt hij een vragenlijst op waarmee hij een eerste selectie kan maken.

Hij ontwikkelt de gewoonte om van iedereen die hij tegenkomst de BMI te schatten (die uiteraard op z’n vragenlijst voorkomt), wat bijdraagt aan de vreemde sensatie om de wereld door zijn ogen te bekijken.

Terwijl hij bezig is de binnengekomen ingevulde vragenlijsten te analyseren (z’n Vrouw project) komt Rosie in z’n leven, via z’n werk. Ze beantwoordt op geen enkele manier aan zijn idee over de perfecte vrouw (ze is chaotisch, komt altijd te laat, bijvoorbeeld). Hij vindt het plezierig om met haar om te gaan, maar heeft dat (in tegenstelling tot ons, de lezers) niet in de gaten. HIj helpt haar bij wat hij het Vader project noemt: het achterhalen van haar biologische vader, door van elke kandidaat DNA-samples af te nemen.

Waarom lezen?

Het boek is in de eerste plaats bijzonder grappig. Ik was voortdurend hardop aan het lachen, en had steeds de neiging passages hardop voor te lezen.

In de tweede plaats kun je via dit boek erg mooi de wereld bekijken door de ogen van iemand met autisme. Daarbij is het wel goed te beseffen dat het hier gaat om iemand die extreem veel geluk heeft in z’n leven: hij is bijzonder intelligent, en heeft gedurende z’n leven steeds mensen ontmoet die dwars door z’n sociale onhandigheid en vreemde gedrag heen konden kijken, waardoor hij maatschappelijk succesvol kon worden.

Het is een`feel-good’-boek, met bijbehorende happy-ending, waar je vrolijk van wordt.

Diagnose

In geen van beide boeken krijgt Don de diagnose Asperger, of ASS (autisme spectrum stoornis). Integendeel zelfs. In het tweede boek heeft hij een kort gesprekje met een psychiater die hem vraagt of hij een relatie heeft (ja), of hij daarin gelukkig is (ja), of hij werk heeft (ja), en daarin succesvol is (ja). Dan heeft hij geen autisme, vertelt de psychiater hem.

Daar zit natuurlijk wat in: een psychiatrische etiket is alleen zinvol wanneer iemand zich niet in deze maatschappij kan handhaven. De boeken laten je daardoor in feite zien dat een diagnose niet nodig is om iemand met ASS te accepteren zoals hij of zij is. Don is overduidelijk de moeite waard, en overduidelijk anders dan de meeste mensen.

Relatie

In het tweede boek krijg je ook een mooi inzicht in de problemen die Don’s autisme opleveren voor z’n relatie. Rosie trekt zich steeds meer terug uit hun relatie, zonder dat hij dat in de gaten heeft. Hij is veel te veel bezig om zich op zijn manier voor te bereiden op de komst van hun baby, wat weer tot allerlei misverstanden leidt met anderen (onder andere met de politie die hem voor een pedofiel aanziet).

Je ziet hier mooi dat Don geen gevoel heeft voor de autonomie die Rosie nodig heeft. Hij stelt het perfecte zwangerschapsdieet voor haar op, en plant haar dagen tot op de minuut, geoptimaliseerd voor de zwangerschap.

Ondertussen heeft hij geen enkel idee van wat ze emotioneel nodig heeft. Hij komt bijvoorbeeld niet op het idee dat hij mee zou kunnen naar de echografie.

Het is jammer dat je door de opzet van het boek (alles door de ogen van Don) niets te weten komt over de gedachten en gevoelens van Rosie. Het zou de moeite waard zijn om hetzelfde verhaal door haar ogen te kunnen bekijken.

Net als bij het eerste boek geldt: het is heerlijk om te lezen.

Gegevens:

Het Rosie Project
Graeme Simsion
Te koop bij Bol.com: Het Rosie Project
of in het Engels : The Rosie Project

Het Rosie Effect
Graeme Simsion
Te koop bij Bol.com: Het Rosie Effect
of in het Engels: The Rosie Effect