Stel je een wereld voor waarin ruim 95% van de mensen autistisch is. In die wereld zou er een afwijking bestaan. Laten we die afwijking Alterisme Spectrum Stoornis noemen, waarin Alterisme staat voor: op anderen gericht.

Hypothetische gebeurtenissen

In de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ) zou dan onder andere iets staan als:

Beperkingen in de communicatie en interactie.
    Kernsymptomen: Deficiënties in communicatie op inhoud, in het expliciet maken van behoeften, de neiging tot pesten. 

In de toelichting zou dan staan dat communicatie vaak niet betrekking heeft op feitelijkheden, maar over hypothetische gebeurtenissen die andere personen betreffen. In de toelichting zou waarschijnlijk ook staan dat personen met deze afwijking vaak, in tegenstelling tot wat de naam van de afwijking doet vermoeden, in sterke mate egoïstisch zijn.

Perspectief

Een voorbeeld van afwijkende communicatie zou zijn:

“Ik hoorde van Mies, je weet wel, de zus van de vrouw van Piet van de overkant, dat Mia, je weet wel, de vrouw van Janus die pas verhuisd zijn, die jarenlang naast ze broer van Teun hebben gewoond, nou, dat die Mia een relatie schijnt te hebben met de schilder die hun nieuwe huis komt schilderen. En dat Janus daar niets van weet. Niet verder vertellen hoor. En je hebt het niet van mij.”

Het niet expliciet maken van behoeften komt tot uiting in die gevallen waarin de persoon met de afwijking van de ander verwacht aan te voelen wat de behoeften zijn van de persoon. Zo zal een persoon met die afwijking beledigd zijn wanneer iemand niet aanvoelt dat een gesprek te lang duurt, of niet aanvoelt dat de persoon met de afwijking een arm om zich heen wil, of een bos bloemen wil ontvangen.

Wat afwijkingen zijn in de communicatie hangt, kortom, af van het perspectief dat je inneemt. 

Communicatiestijl

Misschien is het daarom beter wanneer we autistische communicatie in het vervolg niet meer zien als een gestoorde communicatie, maar als een communicatiestijl die minder bekend is omdat hij minder vaak voorkomt.

Wanneer mensen beseffen dat er verschillende communicatiestijlen bestaan, wordt het gemakkelijker om tegemoet te komen aan iemand met een andere stijl van communiceren. Mensen met een autistische communicatiestijl kunnen aan de ander aangeven dat ze niet aanvoelen wat de ander wil, en hen vriendelijk verzoeken dat expliciet aan te geven.

Mensen met een neurotypische communicatiestijl kunnen leren om roddelen te reserveren voor anderen met een neurotypische communicatiestijl. Een misschien kunnen we tenslotte pesten in z’n geheel achterwege laten.

Ook verschenen bij uitgeverij Saam, vanwege mijn boek Autisme is geen puzzel dat daar is uitgekomen.