Niemand twijfelt of Saga Norén, heldin uit the Bridge, autistisch is.

Des te mooier is het daarom dat ze zo geliefd is geworden. De actrice die haar speelt, Sofia Helin, was er van te voren van overtuigd dat iedereen haar zou gaan haten.

Sofia Helin heeft zich echt verdiept in autisme:

Ze worden al snel afgedaan als dom of niet op de werkvloer geaccepteerd. Saga heeft daar ook last van. Ze is erg eenzaam en ongelukkig.
Ongelukkig? Ze lijkt eerder nuchter. Heeft Saga niet juist minder last van gevoelens omdat ze deze niet kent?
Dat is een misverstand. Ze voelt heel veel, ze weet alleen niet hoe ze de ander kan bereiken. Mensen met Asperger kunnen niet goed communiceren. De dingen die ze zeggen komen bevreemdend over, ze krijgen dus niet de reactie die ze zouden willen. Dat maakt eenzaam. Ik heb gelezen dat kinderen met Asperger het gevoel hebben dat ze achter een glazen wand zitten. Precies dat voelde ik toen ik me voor het eerst verplaatste in Saga. Ze klopt tegen het glas, maar niemand hoort haar.

Saga’s autisme

Saga’s autisme wordt op allerlei manieren duidelijk. Ze is er bijvoorbeeld niet goed in om rekening te houden met andere mensen. Je ziet dat ze op dat gebied echt wil leren, maar dat het haar niet vanzelf afgaat.

Wat ik ook heel mooi bij haar autisme vind passen, is haar enorme focus. Ze richt al haar aandacht op de zaak (en dat is een van de oorzaken van haar `onhandige’ sociale optreden: ze heeft simpelweg geen aandacht meer over voor anderen).

Autistisch is ook haar recht-door-zee manier van communiceren. Ze zegt precies waar het op staat, ze heeft geen geheime agenda. Ze is door- en-door eerlijk.

Ook houdt ze erg van regels, of liever gezegd, ze heeft regels nodig om te kunnen functioneren. Haar Deense collega sjoemelt met de regels; zij absoluut niet, en ze heeft er ook geen begrip voor.

Saga is een onafhankelijk denker. Ze denkt op een logische manier na, en laat zich niet leiden door wat andere mensen denken: ook daarin zie je haar autisme.

Op de juiste plek

Een van de aantrekkelijke aspecten van de figuur van Saga is dat ze zo precies op haar plek is. Het is voor iedereen duidelijk dat haar eigenschappen anderen weliswaar verbazen, en vaak ook ergeren, maar dat diezelfde eigenschappen haar zo’n uitstekende rechercheur maken.

Ze heeft bovendien het geluk dat een aantal mensen haar kwaliteiten zien. Haar chef bijvoorbeeld, weet hoe ze in elkaar zit, en laat haar zijn wie ze is. Hij begrijpt dat ze alleen zo goed kan functioneren wanneer ze zichzelf mag zijn.

Hij beschermt haar tegen anderen, en leert haar af en toe iets waardoor ze zichzelf beter kan handhaven.

De partner die ze in het eerste seizoen krijgt is ook zo iemand: hij begrijpt in eerste instantie niets van haar, maar accepteert haar desondanks met alles er op en er aan. En hij ziet steeds meer haar kwaliteiten, en respecteert die.

Saga functioneert, met andere woorden, op een plek, en in een situatie, die je het ideaal zou kunnen noemen voor iemand die autistisch is. Een ideaal dat je heel weinig zult tegenkomen.

Saga’s aantrekkingskracht

Ik denk dat die ideale situatie de basis is voor haar aantrekkingskracht. Ze laat haar autisme volledig zien.

De meeste autisten die enigszins succesvol zijn in de maatschappij, maskeren hun autisme. Dat zie je vooral bij vrouwen (zie bijvoorbeeld dit artikel van Annelies Spek), maar het komt ook bij mannen voor.

Je ziet dat Saga af en toe echt probeert te leren hoe je je sociaal gedraagt, en dat ze dat ook toepast, maar je blijft het onhandige er in zien., en je hebt, als toeschouwer, gezien dat ze daar echt bewust moeite voor doet.

Daardoor zie je als toeschouwer heel mooi hoe integer ze is, hoe ze haar best doet, en het is ontroerend om te zien hoe ze volledig opgaat in haar werk, en daar heel goed in is, en ondertussen probeert om stukje voor stukje te leren hoe andere mensen met elkaar omgaan.

Saga laat, kortom, zien hoe de wereld er uit zou kunnen zien wanneer autisme gewoon geaccepteerd zou worden. Die wereld is niet alleen voor autisten mooi, maar ook voor de rest van de wereld, al was het maar omdat misdaden dan tenminste worden opgelost 🙂